Od kiedy pamiętam interesowałam się historią, literaturą, muzyką i sztuką. Po ukończeniu filologii polskiej na Uniwersytecie Łódzkim, zostałam zatrudniona na uczelni. Promotorem mojej pracy magisterskiej z historii sceny w rezydencji Potockich z Łańcuta, był prof. Jerzy Starnawski – legenda literaturoznawców, który do Łodzi przybył z KUL-u. To on mnie zatrudnił i trafiłam do kierowanej przez niego Katedry Literatury Staropolskiej. Lubiłam pracę naukową. Czułam się jak detektyw, który szperając w archiwach trafia na nieodkryte wcześniej skarby kultury. Lubiłam też pracę ze studentami. Cudownie jest widzieć, jak młodzi ludzie zmieniają się pod naszym wpływem, jak rozwijają swoje horyzonty. Jednak brakowało mi kontaktu z ludźmi, ze światem spoza bibliotek i archiwów.

Poznaj pozostałych jurorów konkursu

Dlatego równolegle pracowałam jako dziennikarka. Kilka razy byłam na Festiwalu Muzycznym w Łańcucie jako korespondent łódzkich „Odgłosów”. W połowie lat 90. zostałam przedstawicielem medialnym oraz organizatorem promocji w Polsce Międzynarodowego Festiwalu Chopinowskiego, odbywającego się w La Châtre-Nohant we Francji. Współpracowałam także z Telewizją Łódź z programem „Rozmaitości Literackie”. Praca dziennikarska była piękną przygodą, poznałam wtedy niezwykle ciekawych ludzi i zdobyłam nowe umiejętności.

W 2001 roku podjęłam decyzję o rozpoczęciu życia od nowa w Kanadzie. Nie wiedziałam, co będę robić. Z zawodem historyka literatury polskiej i doświadczeniem dziennikarskim, niewiele jest możliwości w obcym kulturowo kraju. Jednak okazało się, że w Toronto jest duża Polonia i wiele się dzieje w polskiej kulturze. Bardzo szybko zaczęłam pracować w „Gazecie” – największym dzienniku Polonii w Kanadzie. Od tej chwili kultura polska poza krajem stała się moją pasją. Przez pięć lat (2003-2008) redagowałam „List oceaniczny” – dodatek kulturalny wydawany przez „Gazetę”. Była to praca inspirująca, prowokująca do szukania ciekawych osób i wchodzenia w ich emigracyjny świat. Przeprowadziłam wówczas wiele wywiadów portretowych z fantastycznymi ludźmi – artystami, naukowcami, pisarzami.

W 2005 roku przeprowadziłam się do New Jersey, gdyż mój mąż, Jacek po doktoracie na Uniwersytecie w Toronto, otrzymał pozycję profesora na Uniwersytecie Rutgers. W tym czasie pisałam do różnych pism na świecie, do „Polonii Kalifornijskiej” (San Diego, Kalifornia), „Teraz” (Filadelfia, Pensylwania), „Poloneza” (Kair, Egipt), „Kuriera Zachodniego” (Perth, Zachodnia Australia), „Tygodnika Polskiego” (Sydney, Australia), „Pro Polonicum” (Fryburg, Szwajcaria).

W 2009 roku wyszła moja dwujęzyczna książka „Co otrzymałam od Boga i ludzi. Opowieść o Helenie Modrzejewskiej”. Od tej pory miałam wiele spotkań w USA, Kanadzie i Polsce. Opowiadałam jak niesamowitą postacią i człowiekiem była ta wielka aktorka i ile zrobiła dla rozwoju kultury w USA. Moja wieloletnia współpraca z Festiwalem Chopinowskim w Nohant i „zaprzyjaźnienie się” z postaciami Fryderyka Chopina i George Sand oraz poznanie francuskiej pisarki – Sylvie Delaique-Moins, zaowocowały pomysłem na sztukę teatralną o Chopinie „Dobry wieczór Monsieur Chopin”, przetłumaczonej na języki angielski, francuski i portugalski, granej w Kanadzie, USA, Brazylii, Francji i Portugalii. Sztukę wystawił Salon Poezji, Muzyki i Teatru z Toronto.

Jesienią 2016 r. w Polsce ukazała się moja monografia teatru polskiego z Toronto „Teatr spełnionych nadziei. Kartki z życia emigracyjnej sceny” (Novae Res, 2016). Książka nie tylko obejmuje 22 lata działalności teatralnej i dokumentuje kilkadziesiąt premier, ale przede wszystkim opowiada losy Polaków z różnych pokoleń emigracji, którzy związani byli z tym teatrem. Zaskoczył mnie sukces książki, ukazało się wiele recenzji, miałam też bardzo dużo spotkań autorskich w Polsce (Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, Stowarzyszenie Literatów Polskich w Krakowie, Uniwersytet Łódzki, Akademicki Ośrodek Inicjatyw Artystycznych w Łodzi, Polskie Towarzystwo Ziemiańskie w Warszawie, Biblioteki: w Łodzi, Piotrkowie Tryb., w Łańcucie itd.), w Europie (Polski Ośrodek Społeczno-Kulturany w Londynie) oraz w USA (Instytut im. J. Piłsudskiego w Nowym Jorku, Austin, Houston, Dallas, San Antonio w Teksasie).

Od marca 2013 roku mieszkam w Austin w Teksasie. Włączyłam się w działalność Austin Polish Society przy organizacji spotkań kulturalnych. Redaguję też internetowy magazyn kulturalno-literacki, poświęcony polskiej kulturze poza krajem „Culture Avenue” (ISSN 2544-0993). Magazyn kontynuuje redagowany przeze mnie w Toronto „List oceaniczny”, a jego profil to szeroko pojęta kultura polska poza krajem. Kultura ta rozwija się w innych niż w Polsce, pozainstytucjonalnych warunkach i powstaje z potrzeby pielęgnowania swoich korzeni i języka. Dlatego celem „Culture Avenue” jest przedstawianie twórców, którzy musieli się przystosować do obcego kulturowo środowiska. Można tu znależć zarówno sylwetki pisarzy i artystów mieszkających za granicą, jak i teksty o kulturze na emigracji pisane przez osoby z Polski lub tych, którzy z emigracji powrócili.

Od 2020 roku jestem członkiem zarządu Austin Polish Society, obecnie po raz trzeci zostałam wybrana wice prezydentem. Jako „Chair” Klubu Historycznego, miałam szereg wykładów z dziedziny historii Polski. Przed pandemią zapoczątkowałam serię Rody Polskie, w ramach której miałam prezentację na temat rodu Potockich z Łańcuta. W czasie pandemii zapraszałam ciekawych gości, z którymi organizowałam spotkania przez platformę Zoom. Gośćmi Klubu byli m.lin. reżyser, dramaturg, pisarz, prof. Kazimierz Braun z Buffalo, kompozytor, dramaturg i pisarz, Jarosław Abramow-Newerly z Toronto, autorka sztuk teatralnych i dziennikarka Anna Habryn z Perth w Australii, hollywoodzki aktor znany z roli rotmistrza Pileckiego Marek Probosz, czy pisarka książek historycznych, była sekretarka Melchiora Wańkowicza Aleksandra Ziółkowska-Boehm z Wilmington w stanie Delaware. W listopadzie 2022 gościem byla znana na świecie pisarka książek historycznych, opartych na polskiej historii – Ewa Stachniak z Toronto.

Co roku jestem też członkiem komitetu filmowego organizującego Festiwal Polskich Filmów w Austin. Redagowany przeze mnie magazyn „Culture Avenue” jest patronem medialnym festiwalu. Mam swój kanał na YouTube. W pandemii zapoczątkowałam serię „Teksaskie opowieści” dla tych wszystkich, którzy sa ciekawi świata, a nie mogą podróżować. Nagrałam m.in. programy – Śladami Poli Negri w Teksasie i Śladami prezydenta Lyndona B. Johnsona. Programy wraz z artykułami są tu: www.cultureave.com/teksaskie-opowiesci-pola-negri/ & www.cultureave.com/teksaskie-opowiesci-sladami-prezydenta-lyndona-b-johnsona/

Joanna Sokołowska-Gwizdka, Austin, Teksas, historyk literatury polskiej, pisarka, dziennikarka, członek Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie (Londyn). Laureatka statuetki Złota Sowa w kategorii literatura, wręczanej w Polskiej Akademii Nauk w Wiedniu (2018) oraz nagrody im. Macieja Płażyńskiego za redakcję magazynu „Culture Avenue” (2018), wręczonej w Muzeum Emigracji w Gdyni.
Jej biogram jest w encyklopadiach:
„Polacy w Kanadzie. Słownik biograficzny Polonii kanadyjskiej 2006” (Missisauga 2006)
„Twórcy wizerunku Polonii” (Warszawa 2019)
„Encyklopdia dziedzictwa Polonii świata. Ambasadorowie Polonii” (Kraków 2020).

Źródło: https://www.zrobtosam.com/PulsPol/Puls3/index.php?sekcja=1&arty_id=22841
Zdjęcie tytułowe: Joanna Sokołowska-Gwizdka