W dniu 2 pażdziernika 2013 roku odbyło się w Muzeum Ziemi Średzkiej “Dwór w Koszutach” uroczyste otwarcie “Gabinetu Pana – Pawła Edmunda Strzeleckiego”. Organizatorem i gospodarzem uroczystości był dyrektor Muzeum, Jacek Piotrowski. Dostaliśmy od niego przed chwilą garść radosnych refleksji. Pisze: “Pośród tremy i emocji wszystko wyszło dobrze. Mam nadzieję, że goście byli zadowoleni. Załoga spisała się “na medal”. Ja osobiście jestem zadowolony. Było około 65 osób, co na nasz niewielki dwór jest liczbą maksymalną. Salon wypełniony był prawie do ostatniego miejsca. Mieliśmy zacnych gości, z Australii. Pani Maria Thiele przyjechała z panem Zdzisławem Leliwą. Był pan Krzysztof Schramm, Wicekonsul Honorowy Irlandii, był Rafał Grupiński – poseł na Sejm Rzeczypospolitej – wnioskodawca ustanowienia PES patronem roku 2023. Była liczna delegacja z Głuszyny, delegacja Prezydenta Poznania [dyr. Iwa Ulatowska i Anna Aleksandrzak], pani ze Stowarzyszenia “Wspólnota Polska”, miejscowe władze, dyrektorzy i delegaci zaprzyjaźnionych muzeów. Byli potomkowie Strzeleckich i Turnów oraz konserwatorzy i rzemieślnicy, którzy uczestniczyli w pracach remontowych i konserwatorskich i wiele innych osób.
Kilka godzin wcześniej udzieliliśmy wywiadu do Telewizji Polskiej (3 Program). Materiał wyemitowany był w wielkopolskim programie informacyjnym – “Teleskopie”. Dzisiaj ma być w telewizji ogólnopolskiej “Teleekspresie”. Można to zobaczyć w Internecie.
Pani Ernestyno – bardzo dziękuję za piękny medal. Będzie trwałą pamiątką z naszej współpracy. Krótka wypowiedź pani z Australii [Krystyny Ikier] na temat losu Aborygenów zrobiła na nas przejmujące wrażenie.”
Z przesłanego nam Programu wynika, że uroczystość rozpoczęła się o godzinie 3 pp. Gości powitał dyr. Piotrowski. Wyświetlono 15-minutowy film o Strzeleckim, przygotowany przez Zdzisława Leliwę z Mt Kosciuszko. Następnie dyrektor Piotrowski przedstawił ideę i realizację Gabinetu Pana (to wystąpienie drukujemy poniżej). Z kolei głos zabrała Marysia Thiele z Adelaide, która mowiła na temat Strzeleckiego, wręczyła medale pamiątkowe i zaprezentowała grę na przywiezionym z Australii prezencie – didgeridoo. Na koniec zebrani zwiedzili Pokój Pana i udali się do parku na poczęstunek – tort okolicznościowy i szampana”.
JACEK PIOTROWSKI
GABINET PANA – PAWŁA EDMUNDA STRZELECKIEGO
Obok pokoju kredensowego ulokowany został GABINET PANA, znajdujący się na wprost bocznego wejścia, by goście i interesanci pana domu nie musieli przechodzić przez cały dwór. Został on urządzony jako pokój poświęcony pamięci Pawła Edmunda Strzeleckiego (1797-1873), wybitnego podróżnika, geografa i geologa, urodzonego w podpoznańskiej miejscowości Głuszyna (dziś w granicach Poznania) w rodzinie Franciszka i Anny z Raczyńskich Strzeleckich.
Choć sam Paweł prawdopodobnie nigdy nie odwiedził Koszut, to jego związek z Koszutami wynika z faktu, iż jego dziadek, Józef Strzelecki (zm. 1752), był od 1740 roku dziedzicem dóbr koszutskich.
Paweł Edmund Strzelecki zapisał się przede wszystkim jako wybitny badacz i eksplorator Australii i Tasmanii, ale również jako pierwszy Polak, który w latach 30. i 40. XIX wieku odwiedził wszystkie kontynenty, nie licząc Antarktydy. To właśnie Strzelecki nazwał najwyższy szczyt Australii Górą Kościuszki na cześć przywódcy insurekcji z 1794 roku. Stąd też w gabinecie możemy zobaczyć niezbędne narzędzia pracy geologa i geografa – mapę i teodolit – jak również oryginalny instrument muzyczny Aborygenów – didgeridoo (czyt. didżeridu), na którym według tradycji mogą grać wyłącznie mężczyźni.
Po powrocie do Europy Strzelecki dał się poznać również jako utalentowany organizator i działacz filantropijny. Szczególnie w czasach Wielkiego Głodu w Irlandii, gdzie współtworzył, a następnie zarządzał stowarzyszeniem niosącym wsparcie głodującym dzieciom, za co został uznany za jednego z bohaterów narodowych Irlandii.
Przez wiele lat darzył szczególnym uczuciem uwiecznioną w znajdującym się w gabinecie popiersiu Aleksandrynę Turno, zwaną Adyną. Była to jednak niespełniona miłość, gdyż jej ojciec nie zgodził się na ich małżeństwo. A z drugiej strony było to silne uczucie, gdyż zarówno Paweł, jak i Adyna, nigdy nie założyli rodzin.
Strzelecki zmarł bezpotomnie w Londynie, a w 1997 roku jego prochy zostały sprowadzone do Polski i złożone w Krypcie Zasłużonych Wielkopolan w kościele św. Wojciecha w Poznaniu.
Zapowiedzi najbliższych imprez związanych z Rokiem Strzeleckiego
www.facebook.com/MuzeumZiemiSredzkiej
ptpn.poznan.pl/aktualnosci/pawel-edmund-strzelecki-1797-1873-konferencja-naukowa
ptpn.poznan.pl/aktualnosci/wyklad-doktora-wlodzimierza-zukowskiego
uap.edu.pl/2023/09/co-widzial-pawel-edmund-strzelecki-mapping-na-placu-kolegiackim/
ESK
Źródło: https://www.zrobtosam.com/PulsPol/Puls3/index.php?sekcja=1&arty_id=22944
Zdjęcia tytułowe: Dyr Piotrowski w Gabinecie Pana z Marysią Thiele
